α. Κατά τήν εποχή τής κατοχής τής χώρας μας από τούς Οθωμανούς τούρκους, ο Καρδαμάς, πλαισιούμενος καί από τούς όμορους ιστορικούς οικισμούς: Κουρτίκι, Χέλμη, καί Ασφαλακτόν, αποτελούσε κέντρο οικονομικής καί κοινωνικής δραστηριότητος τής ευρύτερης περιοχής, από τό Μεσολογγάκι καί τό Αλποχῶρι, μέχρι τήν Μαραθιά καί τό Δερβή-Τσελεπή.
Η ξεχωριστή θέση, που επεφύλλαξε η Ιστορία στόν Καρδαμά, οφείλετο κατά κύριον λόγον εις τήν φυσικήν καί Γεωγραφικήν του θέση, η οποία προσδιορίζετο
- τόσον από τά άφθονα ύδατά του, στό Καρδαμαίϊκο Ποτάμι καί στό «μυλαύλακο», στις όχθες τών οποίων ελειτούργησαν, κατά τήν περίοδον τής υπόδουλης ζωής τής χώρας μας καί μέχρι τίς πρώτες δεκαετίες τού 20ού αιώνος, πλέον τών πέντε (5) υδροκίνητοι μύλοι (Βιοτεχνία τής εποχής εκείνης),
- όσον καί από τήν ευτυχίαν του, νά ευρίσκεται τόσο πολύ κοντά στό φυσικό λιμανάκι «Παλούκι», τό οποίον ελειτουργούσε ως διαμετακομιστικός τόπος, κυρίως μέν κατά τήν περίοδον τής τουρκοκρατίας καί μέχρι τό τέλος τού 19ου αιώνος, δευτερευόντως, δέ, από τού 1890 μέχρι τά τέλη τού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι τό 1890, οπότε ελειτούργησε τό σιδηροδρομικό δίκτυο, τό «Παλούκι» ήτανε τό τρίτο λιμάνι τής Ηλείας ( Κατάκωλο, Κυλλήνη, Παλούκι), από όπου μετεφέρετο η Ηλειακή σταφίδα πρός τό λιμάνι τής Πάτρας.
β. Εξ άλλου, ο Καρδαμάς υπήρξε ανέκαθεν τό χωριό, από όπου διήρχετο τόσον ο δρόμος, πού συνέδεε τήν Πάτρα μέ τόν Πύργον ( Εθνική οδός), όσον ( αργότερα, μετά τήν Εθνικήν Απελευθέρωση τού 1821) καί ο επαρχιακός δρόμος, ο συνδέων τό Δερβή-Τσελεπή (Αμαλιάδα)μέ τήν Πρωτεύουσα τού Νομού Ηλείας .
γ. Είναι, άλλωστε, γνωστόν, ότι από τόν Καρδαμά διήρχετο η πεδινή «Ολυμπιακή Οδός», που συνέδεε τήν Ήλιδα μέ τήν Αρχαίαν Ολυμπίαν, καί διά τής οποίας διήρχοντο οι πομπές τών εμπλεκομένων στούς Ολυμπιακούς Αγώνες τής Αρχαιότητος.
Β. Η Διοικητική Διαίρεση καί η διαχείρηση τών προβλημάτων. Ιστορική Αναδρομή
Όλα αυτά τά πλεονεκτήματα έδωσαν κατ’ επανάληψη στό χωριό μας τίς δυνατότητες, γιά μίαν ξεχωριστή ανάπτυξη καί πρόοδον, η οποία, εάν καί όποτε δέν επραγματώθηκε εις τόν βαθμόν, που ανεμένετο, αυτό οφείλετο
* είτε στήν διοικητικήν καί οικονομικήν ασφυξία, τήν οποίαν επέβαλε η διοικητική διαίρεση καί η βιαία ένταξη τών χωριών σέ «διευρυμένους» Δήμους ( 1η. Περίοδος 1833 έως τό έτος 1914, 2η. Περίοδος 1998 έως σήμερα),
* είτε σέ ανθρώπινες αδυναμίες καί ανεπάρκειες εκείνων τών ανθρώπων τού χωριού μας, οι οποίοι διαχειρίσθηκαν τἰς τύχες τού Καρδαμά, τόσον κατά τίς περιόδους τών «διευρυμένων Δήμων», όσον καί κατά τήν περίοδον τής ανεξάρτητης ζωής τών Κοινοτήτων ( 1914-1998), περίοδον κατά τήν οποίαν υπήρχαν οι προϋποθέσεις γιά τήν αυτόνομη καί απρόσκοπτη ανάπτυξη τών χωριών καί εν προκειμένω τού Καρδαμά, ο οποίος διέθετε τόσα πολλά πλεονεκτήματα έναντι πολλών άλλων χωριών τού νομού Ηλείας.
Δέν θά εκινδύνευε κανείς νά σφάλει, εάν ισχυρισθή, ότι κατά τίς περιόδους εκείνες, κατά τίς οποίες κατηργήθησαν οι κοινότητες καί τά χωριά εντάχθηκαν βιαίως σέ «διευρυμένους» Δήμους (1η. Περίοδος 1833 ἕως τό ἔτος 1914, 2η. Περίοδος 1998 έως σήμερα), τά πλείστα χωριά όχι μόνον εγνώρισαν στασιμότητα στήν ανάπτυξη καί στήν πρόοδόν τους, αλλά κυριολεκτικώς υπέστησαν μίαν δραματικήν οπισθοδρόμηση, τόσον από οικονομικής όσον καί από κοινωνικής πλευράς.
Μόνον κατά τήν περίοδον 1914-1998, κατά τήν οποίαν τά χωριά ελειτούργησαν διοικητικώς ως αυτόνομες Κοινότητες, ο Καρδαμάς, όπως καί άλλα χωριά, παρά τήν άστοργη πολιτική τής Κεντρικής Διοίκησης, καί παρά τίς αντιφάσεις, τίς ανεπάρκειες, τίς καθυστερήσεις καί τίς παλινδρομήσεις τών Κοινοτικών «αρχόντων», κατόρθωσε νά θέσει τίς βάσεις γιά κάποια στοιχειώδη ανάπτυξή του.
Αντιθέτως, ο Καρδαμάς, χάνοντας τήν διοικητικήν αυτονομίαν του καί εντασσόμενος στόν «Διευρυμένον Δήμον» Ήλιδος καί αργότερον στόν Δήμον Ελίσσης ( Βαυαρικόν «Σύστημα τού Όθωνος», περίοδος 1833-1914), ενώ παρηγκωνίσθη από τούς «Δημοτικούς άρχοντες», απώλεσε ταυτοχρόνως τεράστια έσοδα, τά οποία εκαρπούτο ο Δήμος, ο οποίος εφρόντιζε μόνον τήν ανάπτυξη τής Έδρας του (Γαστούνης ή Αμαλιάδος).
Τήν ιδίαν περίοδον, ο Καρδαμάς απώλεσε μεγάλα τμήματα τής κτηματικής περιφερείας του, λόγω τής ιδιοτελείας τών Αμαλιαδιτών Δημοτικών «παραγόντων» τής εποχής, καί εξ αιτίας τής συμπεριφοράς τής αδηφάγου Αμαλιάδος, οι «άρχοντες» τής οποίας εφέροντο ως εάν η πόλη τους ήτανε ο «ομφαλός τής Γής»!
Τόν ίδιον καιρό, τά έργα στό χωριό απετελούσαν «είδος πολυτελείας» γιά τούς κατοίκους του, οι οποίοι όμως εκαλούντο από τόν Δήμο νά πληρώνουν όλο καί μεγαλύτερους δημοτικούς φόρους, χωρίς κανένα αντίκρυσμα γιά τόν τόπον τους.
Τήν δραματική κατάσταση τών χωριών, και βεβαίως καί τού δικού μας χωριού, τού Καρδαμά, κατά τό διάστημα ισχύος τού «Συστήματος τού Βασιλέως Όθωνος» (περίοδος 1833-1914), οπότε καί έχασαν τήν διοικητικήν αυτονομίαν τους, γιά νά ενταχθούν σέ «διευρυμένους» Δήμους γιά 81 χρόνια, μπορεί κανείς πλήρως νά κατανοήσει, εάν αναλογισθή τήν παρούσα αλγεινή θέση εις τήν οποίαν έχουν περιέλθει πάλιν τά χωριά μας, καί ο Καρδαμάς φυσικά, κατά τά τελευταία δώδεκα χρόνια ( από τό 1998), μέ τήν βιαίαν ένταξήν τους στούς νέους, πάλιν «διευρυμένους», Δήμους (κατά τό Οθωνικόν πρότυπον, περιόδου 1833-1914), κατάσταση τήν οποίαν όλοι βιώνουμε σήμερα.
-------------------
Καρδαμάς, Σεπτέμβριος 2010
-Τό Δ.Σ. τού Μορφωτικού Συλλόγου Καρδαμά, «Κωστής Παλαμάς»
-Ο Εκδότης τής Εφημερίδος, «Καρδαμάς Εφημερίς τών Συζητήσεων»
( Ακολουθεί τό 3ον μέρος)
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ, γράφετε ΠΑΝΤΟΤΕ Ελληνικά! *** Όχι μέ Λατινικούς χαρακτήρες!